هر چند در حال حاضر نشانی از قهوه خانه قنبر یافت نمی‌شود، اما اسم آن در داستانها و ضرب‌المثل‌های ایرانی ماندگار شده است
قهوه خانه قنبر از قدیمی‌ترین قهوه‌خانه‌های بسیار معروف تهران بود. این قهوه‌خانه در خیابان ناصریه تهران واقع شده بود. صاحب این قهوه‌خانه فردی سیاه پوست بود که قنبر صدایش می‌کردند.
این قهوه‌خانه بدلیل شهرتش، در ضرب‌المثل و داستان‌های قدیمی مردم تهران راه پیدا کرده است. مردم به محلی که پاتوق افراد زیادی باشدکه به تفریح و گپ زدن مشغول باشند، اصطلاحا قهوه خانه قنبر می‌گویند. از برنامه‌های رایج در این قهوه‌خانه اجرا تئاتر توسط پهلوان کچل و گل بدن خانوم بود. آنها این برنامه را با تردستی و مهارت بسیار به اجرا می‌گذاشتند و هر بار قصه شیرینی را نمایش می‌دادند.
- از تاسیس اولین سالن سینما در ایران با بستنی رایگان تا باز شدن پای زنان به سینما
- حکایت قمر ﺍﻟﻤﻠﻮﮎ و درشکه چی؛ حکایتی به یاد‌ماندنی و غرور‌آفرین
نمایش لوطی‌ها و کشتی‌گیران در پشت قهوه خانه قنبر
لوطی عظیم و لوطی غلامحسین نیز ۲ تن از لوطی‌ها و کشتی‌گیران معروف تهران بودند. آنها بیشتر اوقات در محوطه پشت قهوه خانه قنبر معرکه می‌گرفتند. این دو به این صورت مردم را شاد و سرگرم می‌کردند.
روزنامه خواندن در این قهوه‌خانه ممنوع بود. اما در عوض فردی به نام درویش مرحب در آنجا برای مردم نقالی می‌کرد. وی هر بار یکی از افسانه‌های شاهنامه را برای مشتریان نقل می‌کرد.
محل این قهوه‌خانه پر‌آوازه در نبش ضلع شمال غربی خیابان جبه‌خانه بوذرجمهری و خیابان ناصرخسرو امروزی قرار داشت. این قهوه‌خانه محل تجمع بناها، نقاش‌ها، شیروانی‌کوب‌ها و خرپاکوب‌ها بود. در سالیان قدیم هر قهوه‌خانه مربوط به صنف خاصی بود. به این صورت مردم می‌توانستند در صورت نیاز به آن محل مراجعه کنند. صاحب قهوه‌خانه نیز بر حسب تجربه، نفر مورد نیاز را به مردم معرفی می‌کرد.
بانی قهوه خانه قنبر یک غلام سیاه حبشی به نام قنبر بود. وی پیش از آن در اندرون خانه اعیان کار می‌کرد. بعد از مدتی قهوه‌خانه را تاسیس کرد. بهمین دلیل نام وی بروی این قهوه خانه ماندگار شد. حتی زمانیکه مالک قهوه‌خانه اسماعیل نامی شد و به مکه هم رفت وی را حاج اسماعیل قنبر صدا می‌زدند.
نقش فرهنگی قهوه‌خانه در نگرش مردم به هم‌نوعان خود
اوایل بازگشایی قهوه‌خانه مردم برای سر به سر گذاشتن با سیاهان به این قهوه‌خانه تردد می‌کردند. همین موضوع باعث رنجش صاحب قهوه‌خانه شده بود. قنبر برای رفع این مشکل از مداحان و مرشدان خواست که در قهوه‌خانه برنامه اجرا کنند. مداح فهمیده هم داستان‌هایی از قنبر، غلام امام علی و بلال حبشی را برای مردم تعریف کردند. این عمل باعث شد که برخورد مردم با غلام‌های سیاه تغییر کند و به آنها احترام بگذارند. صاحب قهوه خانه قنبر نیز پس از آن مورد احترام مردم قرار گرفت.این موضوع، شاید بالاترین دستاورد فرهنگی این قهوه‌خانه محسوب شود.
سال‌ها گذشت و دیگر نشانی از قهوه خانه قنبر را نمی‌توان پیدا کرد. حتی مردم نمی‌دانند که نبش خیابان ناصریه و جبه خانه کجاست. قنبر نامی، از سیاهان اندرون خانه اعیان، پاتوقی درست کرده بود، برای هم کیشان خودش. اما قهوه خانه قنبر راهش را در قصه‌ها و ضرب‌المثل‌های ایران باز کرد و ماندگار شد.
اینستاگرام ایران کارگر: https://www.instagram.com/irankargar2019
به کانال تلگرام ایران کارگر بپیوندید https://t.me/IranKargar96
