شاه ما، شاه اونا! کلیپی دیدنی از مقایسه دو شاه از دو کشور؛ ناصرالدین شاه و امپراطور می‌جی + متن
«شاه ما شاه اونا» داستان و خاطره‌ای عبرت انگیز از سفر همزمان ناصرالدین شاه قاجار و امپراطور مٍی جِی ژاپن به اروپا است.
اروپای پیشرفته و صنعتی که عموم مقامات کشورهای شرقی اشتیاق سفر و بازدید از آنرا داشتند. این سفر، نگرشی تازه و جدید برای مسئولان دو کشور ایران و ژاپی را به وجود آورد. اما نتیجه این سفر برای دو پادشاه و دو کشور چه شد؟
همراه با تصاویر، کمیاب قدیمی، بیش از ۱۱۰ سال در تونل زمان به عقب باز می‌گردیم تا نتیجه این سفر همزمان را در دو کشور ایران و ژاپن ببینیم:
شاه ما شاه اونا:
مٍی جِی امپراطور ژاپن، پس از بازگشت از سفر اروپا، سه هیأت با سه مأموریت ویژه به اروپا فرستاد. یک گروه مسئول بررسی و کنکاش در نظام آموزش و پرورش چند کشور اروپایی مثل بلژیک، هلند، آلمان و فرانسه شد.
گروه دوم، مسئول بررسی قانون اساسی این کشورها و نحوه اجرایی شدن آن شد. گروه سوم هم مأموریت یافت تا صنایع جدیدی که در اروپا متداول شده بود را فرا گیرند. البته به هر سه گروه مأموریت ویژه بررسی نظام حکومتداری کشورها نیز تحول شده بود.
به این ترتیب ژاپن راه خود را به سوی پیشرفت و ترقی هموار نمود.
دستاوردهای سفر ناصرالدین شـاه به اروپا
دستاورد سفر ناصرالدین شاه به اروپا، سه دستور عجیب بود. او سالن نمایش «آلبرت هال» را در لندن دید و دستور داد تا با الگوبرداری از آن، «تکیه دولت» را در تهران احداث کنند.
ناصرالدین شاه، در قریب به پنجاه سال پادشاهی خود، سه بار مسافرت به غرب داشت. اولین سفر وی، در سال ۱۸۷۳ میلادی آغاز شد که به دعوت اتریش، برای بازدید از نمایشگاه بین‌المللی وینه صورت گرفت. شـاه در این سفر، از ۹ کشور دیدن کرد. در واقع این سفر به ابتکار میرزا حسین خان سپهسالار،صدر اعظم صورت گرفت تا شـاه را با اهداف خود همسو سازد.
سفر دوم ناصرالدین شـاه در سال ۱۸۷۸، دوباره به پیشنهاد سپهسالار صورت گرفت. روس‌ها در این سفر گوی سبقت را از رقبای خود در ایران، همچون انگلیس ربودند. در این سفر وضع لباس و نظام قزاق‌های روسی، چشم شـاه را گرفت. پیرو این سفر، یک عده افسر قزاق به ایران فرستاده شدند تا قزاقخانه شاهنشاهی را تأسیس کنند. موضوعی که خود به یکی از مهمترین ابزارهای نفوذ روسیه در ایران تبدیل شد.
سومین سفر ناصرالدین شـاه به دعوت ولف، فرستاده انگلیس صورت گرفت.
شـاه برای تأمین هزینه سفر، مجبور به قرض گرفتن از رویترز شد. ولخرجی‌های شـاه در سفر سوم، به خالی شدن خزانه و در نهایت، دادن امتیاز توتون و تنباگو به تالبوت انگلیس، برای تحصیل منابع مالی شد.
روند حاتم بخشی چنین امتیازی، موجب اعتراض جامعه ایران شد و در نهایت، جنبیش تنباکو و فتوای میرزای شیرازی را در پی داشت. جریان این مسافرت‌ها در زمان مظفرالدین شـاه هم ادامه پیدا کرد. ۲ میلیون و دویست هزار لیره روسی، صرف سفر شـاه مریض به اروپا در سال ۱۹۰۰ شد. در این سفر شـاه مجبور شد عواید گمرکات را وثیقه روس‌ها کرده و امیتاز نفت جنبو را به دارسی بدهد.
در سفر دوم نیز روس‌ها و انگلیسی‌ها با گرفتن امتیازهایی، هزینه سفرهای شـاه را متقبل شدند. نتیجه سفر امپراطور ژاپن به اروپا، شروع روند پیشرفت و ترقی کشور ژاپن به سوی سریع‌ترین رشد اقتصادی و علمی بود و نتیجه سفرهای پادشاهان قاجار، خالی شدن خزانه کشور و واگذاری امتیازهای کلان، به غربی‌ها شد.
امروز کماکان، همان وضعیت زمان ناصرالدین شـاه ادامه دارد. نتیجه سفر سران سپاه به سوریه و لبنان و یمن و عراق و … واگذاری منابع ثروت مردم ایران به بشار اسد و حسن نصرالله و حوثی‌های یمن و حشدالشعبی عراق و حماس فلسطین و طالبان در افغانستان و دولت ونزوئلا و … است و جیب و سفره مردم، از برکت سر اعلیحضرت ولی فقیه، خالی‌تر از همیشه است.
