افسر میهن‌پرست ارتش خسرو روزبه، تا پای جان بر عهد خود با خلقش پایدار ماند و قهرمانه اعدام گردید
روز ۲۱ اردیبهشت‌ماه هر سال، یادآور نام و خاطره یکی دیگر از چهره‌های برجسته تاریخ مبارزات مردم ایران است. روزی که خسرو روزبه، به تیر ستم دیکتاتوری شاه اعدام گردید. اگر چه به فرمان «دادگاه نظامی» حکومت پهلوی پیکر این افسر میهن‌پرست آماج گلوله‌ها قرار گرفت، اما در حقیقت، با این جنایت، نام خسرو در دفتر قهرمانان کشورمان ثبت گردید.
خسرو روزبه اهل شهرستان ملایر بود. وی در سال ۱۲۹۴ شمسی بدنیا آمد و در روز ۲۱ اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۳۷، به دستور شاه خائن به جوخه تیرباران سپرده شد. خسرو پس از گذراندن دوران دبیرستان، به دانشکده افسری پیوست. به خاطر علاقه و مهارت زیادی که در رشته ریاضیات داشت، به درجه استادی در این رشته رسید. وی به دلیل اخلاق مردمی و وطن‌پرستانه‌اش، طی مدت کوتاهی محبوب دانشجویان افسری گردید. تا سال ۱۳۲۴ که خسرو در این واحد نظامی تدریس می‌کرد، حدود دو هزار دانشجو داشت و کتاب‌هایی هم در زمینه‌های ریاضی ـ فنی تدوین نمود.
فعالیت‌های سیاسی خسرو روزبه
سال‌های فعالیت خسرو روزبه در دانشکده افسری، با تغییرات سیاسی پس از جنگ جهانی دوم همزمان بود. پس از اخراج و تبعید رضاخان از کشور، زمینه فعالیت‌های سیاسی در صحنه اجتماعی به‌وجود آمده و احزاب مختلفی مشغول فعالیت شدند. در این میان خسرو روزبه، به حزب توده پیوست و سعی داشت آرمان‌های خود برای یک ایران آزاد را با همراهی با این حزب، عملی نماید.
با کودتای ۲۸ مرداد سال ۳۲، علیه دکتر محمد مصدق، شاه بساط دیکتاتوری خود را پهن کرد. مصدق را برکنار و احزاب سیاسی فعال کشور را نیز سرکوب نموده و فعالین آن را دستگیر نمود. پیش از این، فعالیت‌های سیاسی خسرو موجب شده بود که او از ارتش اخراج شده و تحت تعقیب قرار بگیرد. در این ایام او به عضویت هیأت دبیران سازمان نظامی حزب توده درآمده بود. خسرو یکبار در فروردین ۱۳۲۶ دستگیر شد، اما توانست با همراهی تعداد دیگری از زندانیان سیاسی از زندان بگریزد.
خسرو به زندگی مخفی روی آورده بود و هر بار با تغییر قیافه و لباس، دشمن را فریب داده و اهداف سیاسی خود را دنبال می‌کرد. اما سرانجام به‌خاطر خیانت یکی از هم‌حزبی‌هایش به‌نام علی متقی، به تور پلیس افتاد. خسرو در یک درگیری شدید خیابانی در حوالی خیابان سیروس به کوچه‌ای گریخت که بن‌بست بود. وی بدلیل اینکه راه گریزی نداشت، مورد هدف گلوله قرار گرفته و دستگیر شد.
بخشی از دفاعیات خسرو روزبه در بیدادگاه نظامی شاه
دفاعیات خسرو روزبه در دادگاه نظامی، بیانگر عشق عمیق او به میهن‌اش ایران و هموطنانش بود. چنانچه در «دادگاه» فریاد بر کشید: «من به اقتضای آتشی که به‌خاطر خدمت به خلق‌های ایران در درون سینه‌ام شعله می‌کشد، راه حزب توده ایران را برگزیده‌ام. باید اذعان کنم که جانم، استخوانم، گوشتم، پوستم، و همه تار و پود وجودم را در این راه نهاده‌ام».
خسرو روزبه در آخرین دم حیات خود نیز چنین خواند:
«مشغول عشق جانان گر عاشقی‌ست صادق
در روز تیرباران باید که سر نخارد»
اگر چه حزب توده ایران به وظایف میهنی خود در زمانی که باید اقدام می‌نمود، خیانت کرد. اما افسران میهن‌پرستی چون خسرو روزبه، جانانه ایستادند و به پای چوبه‌های دار رفتند.
وصیت‌نامه سیاسی خـسرو روزبه
خسرو روزبه در نامه‌ای به یکی از آشنایانش پیش از دستگیری، چنین می‌نویسد: «من خوب می‌دانم که ماندن در چنین شرایطی و کار کردن در چنین محیطی تقریبا مساوی با مرگ است؛ زیرا اگر دستگیر شوم از دو حال خارج نیست، یا مقاومت خواهم کرد یا ضعف نشان خواهم داد. اگر ضعف نشان دهم روحاً خواهم مرد و دیگر از لحاظ روحی و معنوی و اجتماعی زنده نیستم و حق حیات ندارم، و اگر مقاومت کنم حتما خواهم مرد. با وجود چنین مخاطراتی، روحیه من، به من اجازه فرار از خطر را نمی‌دهد … تصمیم دارم در مواجهه با خطر از خود دفاع کنم.
این دفاع اگر منجر به نجات من شد چه بهتر! والا به احتمال قوی ممکن است زنده گیر دشمن نیفتم و همین امر در بالا بردن روحیه بچه‌ها تاثیر مثبتی خواهد داشت و از بدبینی آنها به میزان زیادی خواهد کاست. و اگر هم حالت سومی پیش بیاید که به علل فنی زنده دستگیر شوم، یعنی وسیله دفاع من از کار بیفتد و عده‌ای از دشمنان هنوز زنده باشند و دستگیرم کنند. در چنین صورتی تصمیم دارم به‌شدت از عقایدم دفاع کنم … من وظیفه خود می‌دانم که به قیمت جان خودم این سقوط روحیه را جبران کنم. اگر چنین توفیقی دست دهد».
- سالروز اعدام خسرو روزبه افسر میهن پرست ارتش
- سالگرد اعدام افسر میهن‌پرست خسرو روزبه که بر خلاف خیانت رهبران حزبش سر خم نکرد
اینستاگرام ایران کارگر: https://www.instagram.com/irankargar2019
به کانال تلگرام ایران کارگر بپیوندید https://t.me/IranKargar96
